Ματ στα εξάρχεια, ναι στην παραπαιδεία, εργασιακός μεσαίωνας

Οι πρώτες κινήσεις της κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ...

Η εικόνα περιοχής υπό κατοχή κυριαρχεί τα τελευταία εικοσιτετράωρα σε μεγάλο τμήμα του κέντρου της Αθήνας. Πάνοπλοι αστυνομικοί, οι πιο πολλοί με το δάχτυλο στη σκανδάλη, περιπολούν μέρα νύχτα. Αφορμή η πρόσφατη επίθεση μικρής ομάδας κατά υαλοπινάκων και παρμπριζ αυτοκινήτων σε κεντρικούς δρόμους της πόλης. Αιτία η διαχρονική αντίληψη που επικρατεί στην αστυνομία και την εκάστοτε πολιτική ηγεσία της ότι όσοι συχνάζουν στα Εξάρχεια είναι συνυπεύθυνοι για ό,τι ήθελε συμβεί εκεί.
Γι’ αυτό και αξίζει να τιμωρούνται κάθε φορά. Άλλοτε με την αναγκαστική συμβίωση με τους ένοπλους εκπροσώπους μιας, κρατικής αυτή τη φορά, κατατρομοκράτησης, που μόνο αίσθημα ασφάλειας δεν εμπνέει. Και άλλοτε με τυφλές επιθέσεις «προστασίας των πολιτών» με αθρόες συλλήψεις ανύποπτων θαμώνων σε δρόμους, πεζοδρόμια, ακόμα και μέσα στα καταστήματα, χωρίς αιτία, συχνά και χωρίς οποιαδήποτε δικαιολογία.
Υπάρχουν αρκετοί συμπολίτες μας που πίστεψαν ότι η πρόσφατη μετονομασία του αρμόδιου υπουργείου θα συνεπέφερε και αλλαγή νοοτροπίας, κάποιου είδους εκδημοκρατισμό των σχέσεων «προστάτη» και «προστατευόμενου». Βιάστηκαν μάλλον. Γιατί το πρώτο δείγμα γραφής της νέας -πασοκικής- πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου, τους -και μας- διαβεβαιώνει ότι τίποτε στην ουσία δεν άλλαξε ως προς αυτά.
Η έγνοια και του νέου υπουργού δεν είναι αν θα πάψουν τάχα οι επιθέσεις των μπάχαλων, αν θα ενισχυθεί το αίσθημα ασφάλειας των πολιτών. Είναι πώς θα καταγραφούν επικοινωνιακά οι αντιδράσεις του. Θα τον κατηγορήσουν ότι αδρανεί ή θα τον παινέψουν ότι «δείχνει πυγμή»; Αυτό δηλοί η συνέχιση της τακτικής των προκατόχων του.
Θα πρέπει, πάντως, να του θυμίσουμε ότι αυτή ακριβώς η τακτική είναι που καλλιέργησε το αίσθημα παντοκρατορίας των δυνάμεων καταστολής στην επίδικη περιοχή και εξέθρεψε με αυτόν τον τρόπο τη δολοφονική ασυδοσία ενός είδους αστυνομικών, που δεν είναι και τόσο σπάνιο, οι οποίοι θεωρούν ότι για την αποτελεσματική «προστασία» του πολίτη, μπορεί να χρειαστεί να φτάσουν ακόμα και στην αφαίρεση της ζωής του. Ότι η διασφάλιση, γενικότερα, των δικαιωμάτων και των ελευθεριών του απαιτεί το δραστικό περιορισμό της ελευθερίας των διπλανών του, και εν τέλει όλων.
Η αντίληψη αυτή δεν είναι προνόμιο όσων ασχολούνται με αυτό που συνηθίζεται να αποκαλείται δημόσια τάξη και ασφάλεια. Είναι διάχυτη σ’ όλες τις πτυχές της ζωής μας. Η συρρίκνωση των ελευθεριών και των δικαιωμάτων είναι γραμμή και στον τομέα της κοινωνικής πολιτικής, αλλά και των εργασιακών σχέσεων.
Για να «διασωθεί» η κοινωνική ασφάλιση, πετσοκόβεται και ενίοτε καταργείται. Για να υπάρχει απασχόληση, καταργείται η μόνιμη και σταθερή εργασία. Για να ανέβει η ανταγωνιστικότητα, καταργείται κάθε δικαίωμα στους χώρους δουλειάς. Για να μην γίνουν απολύσεις, αποβάλλεται η ιδέα της δίκαιης αμοιβής και της πραγματικής αύξησής της με βάση την παραγωγικότητα. Για να «εκσυγχρονιστούμε», επιστρέφουμε στον κοινωνικό και εργασιακό μεσαίωνα. Για να εξασφαλίσουμε την «ελεύθερη οικονομία», πρέπει να υποδουλωθούμε στην «αγορά».
Έχει την παραμικρή διάθεση η νέα κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ να συγκρουστεί μ’ αυτή τη διάχυτη αντίληψη; Όπου και αν ψάχνουμε, -στα πρώτα της βήματα αλλά και στην ιστορία του κυβερνώντος και αντιπολιτευόμενου ΠΑΣΟΚ- βρίσκουμε μπροστά μας τη λογική της καταστολής. Η λογική της διαχείρισης -και όχι της υπέρβασης- της κρίσης προϋποθέτει την αγνόηση της αιτίας των προβλημάτων. Αρκείται στην κατασταλτική αντιμετώπιση των συμπτωμάτων. Αυτή η πραγματικότητα είναι πολύ σοβαρότερη από την επιφαινόμενη ανάγκη επίδειξης πυγμής.