Διαδικασία διαλόγου ξεκίνησε η κυβέρνηση προτείνοντας ένα πακέτο αλλαγών στην τριτοβάθμια. Ένας διάλογος κομμένος και ραμμένος στα μετρά του νεοφιλελεύθερου οράματος για ένα «αποδοτικό» πανεπιστήμιο. Αλλαγές που επανειλημμένα ο πρωθυπουργός και η υπουργός Παιδείας έχουν τονίσει ότι δεν προτείνονται λόγω του πλαισίου επιτήρησης αλλά αποτελούν κομμάτι μιας επαναστατικής μεταρρύθμισης στην εκπαίδευση. Το κύριο χαρακτηριστικό της κυβερνητικής πρότασης, όπως έχει ήδη επισημανθεί είναι ότι δεν κρατάει ούτε ένα πρόσχημα, πρόκειται σαφέστατα για συνολική επίθεση στη παιδεία. Οι προθέσεις και η τακτική της κυβέρνησης είναι δεδομένη, αξίζει όμως να δούμε κάποιες από τις «προτάσεις» της κυβέρνησης και τις προϋποθέσεις ύπαρξης κινηματικής απάντησης.
Πρόκειται για εξαγγελίες για ένα νέου τύπου πανεπιστήμιο, που τίποτα δεν είναι δωρεάν, που η χαλαρότητα στον τρόπο απόκτησης της γνώσης, το ενιαίο επιστημονικό αντικείμενο των προγραμμάτων σπουδών και οι κάθε μορφής συλλογικές διαδικασίες δεν έχουν θέση. Ότι δεν κατορθώθηκε να περάσει ο νόμος Γιαννάκου επιστρέφει... και με προσθήκες.
Συγκεκριμένα ξαναμιλάμε σήμερα για το σύστημα των διδακτικών μονάδων, ένα σύστημα που θα σπάσει τα ενιαία προγράμματα σπουδών και θα δημιουργεί φοιτητές με ατομικό πλαίσιο προσόντων, μόνους απέναντι στις δύσκολες εργασιακές συνθήκες και χωρίς γνώση κάποιου επιστημονικού αντικειμένου αλλά με σκόρπιες «χρήσιμες» γνώσεις. Η απομόνωση του κάθε φοιτητή άλλωστε είναι στόχος και της περίφημης μετατροπής σε βασική ακαδημαϊκή μονάδα της Σχολής. Αποφοιτώντας κανείς δεν θα είναι κάτοχος ενός επιστημονικού αντικειμένου αλλά διδακτικών μονάδων, που θα καλείται να τις αυξήσει μέσω των προγραμμάτων της Δια Βίου Μάθησης.
Όλα επί πληρωμή
Ταυτόχρονα έρχεται και ένα πακέτο εντατικοποίησης με μείωση των εξεταστικών περιόδων, προαπαιτούμενα μαθήματα ενώ και για τους «αιώνιους φοιτητές» διευκρινίζεται ότι το πανεπιστήμιο θα χρηματοδοτείται με κριτήριο το λόγο εισερχομένων-εξερχομένων! Ακόμα, ο φοιτητής υποχρεούται να πληρώνει τις μέχρι τώρα δωρεάν παροχές και αν δεν έχει να πληρώσει θα του εγκρίνεται δάνειο σε συνεργασία με τις ελληνικές τράπεζες! Για τι θα πληρώνει; Αρχικά για συγγράμματα, αφού ο νέος νόμος θα έχει τη φοβερή καινοτομία των δωρεάν ηλεκτρονικών συγγραμμάτων (λες και οι σημειώσεις ή τα βιβλία στο διαδίκτυο κόστιζαν ποτέ τίποτα).
Τα πραγματικά συγγράμματα, όμως, προφανώς θα τα πληρώνουν οι φοιτητές και θα καλούνται να διαλέξουν ανάμεσα στο να αγοράσουν ακριβά ακαδημαϊκά βιβλία ή βοηθήματα και σημειώσεις (μπορεί πάντα βέβαια να τις προμηθευτεί από τη ΔΑΠ και τη ΠΑΣΠ). Στη πορεία όμως θα καλείται να πληρώσει το σύνολο των παροχών, σίτιση και στέγαση αναλαμβάνουν εξ ολοκλήρου τα πανεπιστήμια, από τα οποία η προοπτική των διδάκτρων δεν είναι και πολύ μακρινή.
Όταν μιλάει
η χρηματοδότηση
Σίγουρα πέρα από τη σημαντικότητα των μεταρρυθμίσεων που αφορούν τις σπουδές και τη φοίτηση υπάρχουν οι εξαγγελίες που αφορούν την διοίκηση, τη χρηματοδότηση και την αξιολόγηση των πανεπιστημίων. Αλλαγές που θα μπορούσαμε να πούμε ότι έχουν ένα ειδικό βάρος στο σύνολο των προτάσεων. Άλλωστε και οι αναφορές στο τέλος του πανεπιστημίου της πολιτικής συμμετοχής και την αρχή του πανεπιστημίου της αριστείας είναι χαρακτηριστικές των προθέσεων. Το νέο πανεπιστήμιο θα διοικείται από manager διορισμένους από την κυβέρνηση με αρμοδιότητές επί του συνόλου της εκπαιδευτικής και ερευνητικής δραστηριότητας. Όλες οι δημοκρατικές λειτουργίες διοίκησης που κατακτήθηκαν επί τόσα χρόνια από το εκπαιδευτικό κίνημα αντικαθίστανται από διορισμένους εκπροσώπους της κυβέρνησης και των αγορών. Η χρηματοδότηση των πανεπιστημίων θα έρχεται κατόπιν προγραμματικών συμφωνιών, ενώ πλέον θα ιδρύονται έδρες με χορηγίες, και όταν τελικά αποκλειστούν όλοι οι άλλοι τρόποι εξεύρεσης χρημάτων έρχονται και τα δίδακτρα. Η αξιολόγηση της έρευνας θα βασίζεται στα γνωστά κριτήρια της αποδοτικότητας που εδώ και χρόνια θέλουν να περάσουν, απλά για ακόμα μια φορά η κυβέρνηση επικαλείται τους ξένους κριτές που θα την κάνουν.
Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι μια από τις προϋποθέσεις για την ύπαρξη ενός νικηφόρου εκπαιδευτικού κινήματος που θα απαντήσει στην επίθεση της κυβέρνησης είναι να αναγνωριστούν σωστά τα επίδικα της μεταρρύθμισης. Πρέπει, λοιπόν, να τονιστεί ότι εκτός από τα θέματα που θίγουν τους φοιτητές και κάνεις πρέπει να τα αναδεικνύει, η αλλαγή στο τρόπο διοίκησης είναι σημαντικό να τονίζεται ακόμα και αν το σύνολο των φοιτητών στη πραγματικότητα δεν συμμετέχει στη διοίκηση του πανεπιστημίου. Η διοίκηση δεν πρέπει να πάει σε manager, αλλά για να συμβεί αυτό πρέπει να ξαναδιεκδικηθεί και η συμμετοχή των φοιτητών ή τουλάχιστον να επανανοηματοδοτηθεί.
Μιλώντας για τις αντιδράσεις που θα υπάρξουν στη μεταρρύθμιση είναι καλό να θυμίσουμε ότι στο περιβάλλον της επιτήρησης που ζούμε είναι καταδικασμένες σε αποτυχία όσες κοινωνικές ομάδες δουν τα συμφέροντά τους που θίγονται σαν κάτι το αυτόνομο σε σχέση με τα συμφέροντα των υπολοίπων. Συγκεκριμένα η κυβέρνηση επιτιθέμενη συνολικά σε κάθε κομμάτι της εκπαίδευσης δίνει τη δυνατότητα διαμόρφωσης ενός πραγματικά πανεκπαιδευτικού μετώπου, είναι κρίμα να πάει για ακόμα μια φορά χαμένη αυτή η ευκαιρία. Είναι πρωταρχικής σημασίας να δοθεί αυτή η μάχη αρχικά από το σύνολο των εμπλεκομένων (καθηγητές, φοιτητές και αδιόριστους εκπαιδευτικούς) και να επεκταθεί και σε κάθε κομμάτι της κοινωνίας που τελικά πλήττεται από την κυβερνητική πολιτική.
Τζίμης Αργυρός,
μέλος της ΑΡΕΝ Πολυτεχνείου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου