Επικίνδυνοι «κούριερ» οι ψηφοφόροι για το ΠΑΣΟΚ

Οι δυσοίωνες για το ΠΑΣΟΚ προβλέψεις στις σημερινές εκλογές κάνουν τον πρωθυπουργό, μέχρι την τελευταία στιγμή (με συνέντευξη ποταμό στα «Νέα»), να επιχειρεί
από τη μια να συνεχίσει τον εκβιασμό κι από την άλλη
να αφήσει όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά για την προσφυγή
σε πρόωρες βουλευτικές εκλογές. Σε ερώτηση του συντάκτη των «Νέων» για τα στοιχεία που θα τον κάνουν να κρίνει
αν χρειάζονται πρόωρες εκλογές, απαντάει σαν την Πυθία: «Δεν εξαρτάται απλώς από ένα επιμέρους ποσοστό
ή την εκλογή ή μη ενός υποψηφίου (...) [Το εκλογικό αποτέλεσμα] να είναι τέτοιο, ώστε να μην επιτρέψει
σε κανένα να αμφισβητήσει την πορεία της χώρας». Εξαρτώντας έτσι την τελική απόφαση όχι μόνο
από το ίδιο αποτέλεσμα, αλλά και από τη χρήση
που θα του κάνουν οι πολιτικοί αντίπαλοί του!



Στο Μέγαρο Μαξίμου άργησαν πολύ να καταλάβουν ότι αυτές οι αυτοδιοικητικές εκλογές δεν ήταν σαν τις άλλες. Δεν μπορούσαν παρά να είναι άκρως πολιτικές και λόγω Μνημονίου και λόγω Καλλικράτη.
Το εκλογικό σώμα θα εκφραζόταν με την ψήφο του για πρώτη φορά μετά τις περσινές βουλευτικές εκλογές για μια ληστρική για το εισόδημα και τις κατακτήσεις του πολιτική. Και δεν υπήρχε περίπτωση να πετάξει αυτή την ευκαιρία.
Από την άλλη, ο ίδιος ο Καλλικράτης αφαιρούσε σε μεγάλο βαθμό τα παραδοσιακά αυτοδιοικητικά χαρακτηριστικά από την εκλογική αναμέτρηση και της προσέδιδε μορφή κεντρικής πολιτικής αντιπαράθεσης.
Σ’ αυτές τις συνθήκες ήταν καθαρός πολιτικός στρουθοκαμηλισμός η χαλαρή στάση απέναντι στις αυτοδιοικητικές εκλογές.
Το γεγονός ότι απέναντι σ’ αυτή την αρχική ονειροφαντασία στάθηκε το σύνολο σχεδόν της αντιπολίτευσης (πλην του ΛΑΟΣ και της Δημοκρατικής Αριστεράς), επιτάχυνε την αφύπνιση του Μαξίμου. Η τυπικά αντιμνημονιακή τοποθέτηση της ΝΔ του κ. Σαμαρά έριξε κι αυτή το βάρος της, βέβαια. Αυτό, όμως, που λειτούργησε ως αποφασιστικό στοιχείο, υπήρξε η (και δημοσκοπικά μετρούμενη) σαφής τάση ευρύτατων στρωμάτων να δηλώσουν με την ψήφο τους την αντίθεση προς την κυβερνητική πολιτική.

Καθυστερημένη αφύπνιση

Η κυβέρνηση, προφανώς καθησυχασμένη από τη φθίνουσα πορεία των κοινωνικών αντιδράσεων μετά την αρχική έκρηξη, πίστεψε πως η παραμυθία περί «άδικων αλλά αναγκαίων μέτρων» είχε πιάσει. Όταν συνειδητοποίησε τον κίνδυνο, αντέδρασε με προκλητικό τρόπο: αφού έπιασε το σύνθημα «μνημόνιο ή πτώχευση», γιατί να μην πιάσει πάλι ο εκβιασμός «επιβεβαίωση του μνημονίου ή περιπέτειες που οδηγούν στην πτώχευση».
Για κακή τους τύχη ο εκβιασμός απέδωσε ελάχιστα. Τόσο που δεν φαίνεται να ανατρέπει την ήδη διαγραφόμενη πορεία. Η κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου κατάφερε έτσι μ’ ένα σμπάρο να καταγράψει μια προεκλογική πολιτική ήττα (υποχρεώθηκε να καλέσει αυτή ουσιαστικά σε… δημοψήφισμα υπέρ της πολιτικής της) και να προδιαγράψει μια εκλογική αποτυχία. Μεγάλη μερίδα του εκλογικού σώματος έχει εκλάβει την απόπειρα εκβιασμού ως ένδειξη αδυναμίας και όχι ως επίδειξη ισχύος. Γι’ αυτό και δεν αλλάζει γνώμη για την ψήφο-καταδίκη, όσο και να την εκβιάζουν.

Σενάρια «εθνικής συναίνεσης»

Ορισμένοι αναλυτές επιχειρούν να διακρίνουν πίσω από αυτές τις ανακόλουθες κυβερνητικές προεκλογικές επιλογές μια επιθυμία απαλλαγής από το καταλυτικό πολιτικό βάρος της εφαρμογής του μνημονίου και των παράπλευρων συνεπειών του.
Θεωρώντας απίθανη την εκδοχή της εκλογικής επικράτησης των υποψηφίων του ΠΑΣΟΚ στο μεγαλύτερο μέρος της επικράτειας, εκτιμούν ότι κάποιοι στην ηγεσία του θα ήθελαν ούτως ή άλλως να διαμορφωθούν συνθήκες συναινετικής ανάληψης της ευθύνης των αντιλαϊκών (και μελλοντικών) μέτρων από μια «ομόρρυθμη πολιτική εταιρία».

Αναδιάταξη
του πολιτικού συστήματος

Μέχρι σήμερα, σε όλη σχεδόν τη διάρκεια της μεταπολίτευσης, η διαδοχή στην κυβέρνηση δύο κομμάτων του δικομματισμού (ΠΑΣΟΚ και ΝΔ) γινόταν σχετικά ομαλά: όταν δεν μπορούσε να γίνει ανεκτό το ένα ως κυβέρνηση, το άλλο ήταν ήδη έτοιμο να αναλάβει κυβερνητικό ρόλο.
Ένα από τα σημαντικά στοιχεία της κρίσης που εμφανίζει σήμερα το πολιτικό σύστημα, είναι ότι η συνθήκη αυτή δεν ισχύει. Συνεπώς, υποστηρίζουν οι ηρακλείς του, ένα συμμαχικό σχήμα είναι απαραίτητο.
Η ΝΔ του κ. Σαμαρά, ωστόσο, φαίνεται να έχει δεσμευτεί σε μια στρατηγική άλλου τύπου, με τυπικά μετωπικές συγκρούσεις με την κυβέρνηση, που στόχο έχει την αναπαραγωγή του παραδοσιακού σκηνικού της εναλλαγής στην κυβέρνηση. Κι αυτό θα τη δυσκολέψει πολύ, παρ’ όλες τις, έσωθεν και έξωθεν, πιέσεις να κάνει μεταβολή. Χωρίς να αποκλείεται τίποτε: από τον πειθαναγκασμό ως τη διάσπαση ή τη σαλαμοποίησή της.

Η συμμαχία των προθύμων

Δεν μπορεί κανείς να αποδώσει τέτοιες προθέσεις στον κ. Κεφαλογιάννη («όταν η πατρίδα κινδυνεύει και ο λαός υποφέρει, [απαιτείται] με τη συναίνεση όλων να πετύχουμε») ούτε στον κ. Καραμανλή, που φέρεται να έχει δηλώσει πως το μνημόνιο ήταν αναγκαίο κακό (δήλωση που κυκλοφορεί ακόμη ευρύτατα, αν και διαψεύστηκε). Ωστόσο, παρεμβάσεις αυτού του τύπου διαμορφώνουν κλίμα κατάλληλο για παντός είδους πρωτοβουλίες.
Το κόμμα της κ. Μπακογιάννη είναι ήδη στα σκαριά και, ανεξάρτητα από την απήχηση που θα μπορέσει να έχει, δείχνει το δρόμο για όσους ακούνε ευχάριστα το τραγούδι των Σειρήνων της «συναίνεσης».
Εξάλλου, ήδη από σήμερα κι όχι μετά τις σημερινές ή τις επόμενες βουλευτικές εκλογές, υπάρχουν κόμματα, όπως το ΛΑΟΣ, που περιμένουν πώς και πώς μια τέτοια εξέλιξη.
Όσο για τη Δημοκρατική Αριστερά, ο ηγέτης της Φ. Κουβέλης αναγκάστηκε να επικρίνει τον προεκλογικό εκβιασμό του κ. Παπανδρέου (συνεταίρου σε πολλά αυτοδιοικητικά σχήματα) και την ανακολουθία του να αποδέχεται ουσιαστικά το δημοψηφισματικό χαρακτήρα τους, αλλά δεν δείχνει καμία διάθεση να πάρει αποστάσεις από τη γραμμή στήριξης του ΠΑΣΟΚ.
Δεν είναι, λοιπόν, απίθανο να βρει κοινοβουλευτική βάση ευρύτερη από τη σημερινή μια κυβέρνηση είτε αναβαπτισμένη σε πρόωρες βουλευτικές εκλογές, είτε αναπαλαιωμένη με έναν γενναίο «εθνοσωτήριο» ανασχηματισμό.
Ονόματα ηχηρά, όπως του κ. Παπαδήμα, ρίχνονται ξανά στο τραπέζι. Οι εμπνευστές τεχνοκρατικών κυβερνήσεων σωτηρίας πυκνώνουν τα πυρά τους. (Ορισμένοι μάλιστα, όπως ο κ. Παπαχελάς – «Καθημερινή» 4-11-2010) χαρακτηρίζουν τις εκλογές και τις συζητήσεις περί αυτές «χόμπι», με προφανή απαξιωτική διάθεση. Όπως κάθε δικτατορία, έτσι και η δικτατορία των αγορών χρειάζεται να προετοιμαστεί ιδεολογικά με την απαξίωση των… εκλογικών «χόμπι»).
Τα «καθοδηγητικά» σχόλια των ναυαρχίδων των δύο πιο ισχυρών σήμερα μιντιακών συγκροτημάτων επαναλαμβάνουν μονότονα τις συναινετικές «συμβουλές» τους. Τώρα πια ακούγονται και μετρούν ακόμα και οι υποδείξεις των «αγορών», αλλά και… φιλικών πρεσβειών.


Χ. Γεωργούλας