Ένα μέτωπο (μα ποιο μέτωπο;) για μια αλλαγή (μα ποια αλλαγή;)

Η ανακοίνωση της ΚΟΕ (17/5) δίνει τροφή για σκέψεις. Ευχάριστες ή δυσάρεστες, εξαρτάται από ποια σκοπιά βλέπει κάποιος τα πράγματα.
Τιτλοφορείται «Για ένα μέτωπο αλλαγής» και υπόσχεται ότι «τις επόμενες μέρες η ΚΟΕ θα καταθέσει μια ανοικτή πρόταση συγκρότησης ενός μετώπου αλλαγής της πορείας προς την κοινωνική καταστροφή».
Θα περιμένουμε, βέβαια, την κατάθεση της πρότασης με την ελπίδα ότι θα αποσαφηνίζει πολλά μετέωρα ερωτήματα, που θέτει η χρήση του όρου «αλλαγή» χωρίς οποιοδήποτε επιθετικό προσδιορισμό. Χρήση που η αριστερά, ιδίως η κομμουνιστική, αποφεύγει συνήθως.
Ως τότε, όμως, θα ήταν χρήσιμο να θέσουμε μερικά ερωτήματα, που μπορεί να βοηθήσουν τη συζήτηση.
Αρκεί ο προσδιορισμός ενός μετώπου ως «ανοικτό, πλατύ, λαϊκό» ή της στοχοθεσίας του: «ανατροπή ενός πολιτικού συστήματος ξεπερασμένου, ληστρικού, διεφθαρμένου»;
Αρκεί η περιγραφή «το μέτωπο δεν περιορίζεται στην αριστερά, αφορά τις δυνάμεις, κοινωνικές ή πολιτικές, που επιδιώκουν την πραγματική αντιπαράθεση με το χρεοκοπημένο πολιτικό σύστημα και τις πολιτικές ασφυξίας που εφαρμόζονται»;

Ένα μέτωπο με ποια μέτωπα;

Αν δεν περιορίζεται στην αριστερά ένα τέτοιο μέτωπο, ποιες άλλες πολιτικές δυνάμεις προβλέπεται να συμπεριλάβει; Κι αν αφορά «κοινωνικές ή πολιτικές δυνάμεις», το διαζευτικό «ή» γράφτηκε εκ παραδρομής, ή σημαίνει ότι θα συναχθούν στο μέτωπο άλλοι μεν ως πολιτικές δυνάμεις, δηλαδή συγκροτημένοι ως πολιτικά υποκείμενα, και άλλοι ως κοινωνικές, που μπορεί να σημαίνει και ως «κόσμος» (του ΠΑΣΟΚ, για παράδειγμα, όπως καταχρηστικά λέγεται εν τη ρύμη του λόγου μας συχνά); Πράγμα που θα προσομοίαζε επικίνδυνα με τα σεχταριστικής έμπνευσης μέτωπα, τα οποία συχνά μας προτείνει το ΚΚΕ με θαυμαστή συνέπεια.
Οι διευκρινίσεις αυτές είναι πολύ περισσότερο αναγκαίες, γιατί στην ανακοίνωση της ΚΟΕ δεν γίνεται σαφές ποια είναι η σχέση ανάμεσα στο προτεινόμενο «μέτωπο αλλαγής» και το υφιστάμενο «Μέτωπο Ανατροπής και Αλληλεγγύης». Το «μέτωπο αλλαγής» θα διαδεχθεί το «Μέτωπο Ανατροπής»; Το «Μέτωπο Ανατροπής» θα συμπράξει με άλλες δυνάμεις εντός του «μετώπου αλλαγής»; Και ποια θα είναι η σχέση όλων αυτών με τον ΣΥΡΙΖΑ; Το «Μέτωπο Ανατροπής» είναι κομμάτι του ΣΥΡΙΖΑ και καλεί τον όλο ΣΥΡΙΖΑ στο «μέτωπο αλλαγής»; Θα επιθυμούσε να συνυπάρχει μ’ αυτόν στο «μέτωπο», ή μήπως θα ήθελε να αντικαταστήσει τον ήδη παραπαίοντα (και με δική μας ευθύνη) ΣΥΡΙΖΑ εντός του προτεινόμενου «μετώπου»;

Με ποια αριστερά;

Και μια που αναφέραμε τον ΣΥΡΙΖΑ, ποια είναι η εκτίμηση της ΚΟΕ (και όχι μόνο) για το μέχρι σήμερα κοινό μας σπίτι;
Είναι, εκ πρώτης όψεως, η απαξιωτική μέχρι μηδενισμού εκτίμηση που επιφυλάσσει η ανακοίνωση για την αριστερά εν γένει; «Κατά τη γενική απεργία της 5/5, όπου η κατακραυγή για το πολιτικό σύστημα ήταν πάνδημη, και η αριστερά ήταν μέσα στο κάδρο της απαξίωσης», εκτιμά η ανακοίνωση της ΚΟΕ. Συνεπώς, μάλλον δεν εξαιρείται ο ΣΥΡΙΖΑ.
Πώς γίνεται, όμως, αυτή η αριστερά να τοποθετείται στο κάδρο της απαξίωσης και να είναι η ίδια που έκανε το παν για να είναι πάνδημη η κατακραυγή στις 5/5 και να παρίσταται αυτοπροσώπως, σύσσωμη, σωματικά παρούσα σ’ αυτή την πάνδημη κατακραυγή; Να είναι αναπόσπαστο μέρος της, η ίδια και όχι μόνο «ο κόσμος της»;
Η απάντηση που δίνει η ανακοίνωση της ΚΟΕ δεν είναι σαφής και απαλλαγμένη αντιφάσεων: «Στην εποχή που είμαστε και με την αριστερά που υπάρχει, δεν περιμένουμε ότι η αριστερά θα σώσει την κοινωνία. Ανάποδα, η κοινωνία είτε θα αναδείξει άλλο ρόλο για την αριστερά, είτε θα την περιθωριοποιήσει»...
Αν αντιλαμβανόμαστε ορθά αυτή την αποστροφή, η αριστερά, στο σύνολό της, όχι μόνο δεν μπορεί να ελπίζει ότι θα «σώσει» την κοινωνία, αλλά δεν φαίνεται ικανή ούτε τον εαυτό της να διασώσει. Η μόνη ελπίδα της είναι η κοινωνία, η οποία μοιάζει να αναπτύσσει με την αριστερά μια μάλλον εργαλειακή σχέση.
Η αριστερά κινείται σε κάποιο παράλληλο σύμπαν με αυτό της κοινωνίας, ή μήπως είναι σαρξ εκ της σαρκός της; Η πολιτικά συγκροτημένη αριστερά προκύπτει ως πολιτική έκφραση μιας κοινωνίας -για την ακρίβεια, κάποιων τάξεων- μέσα στην κοινωνία, ή βρίσκεται κάπου αλλού και περιμένει να της ανατεθεί από την κοινωνία κάποιος ρόλος;

Υπαινιγμοί πρωτοπορίας

Μήπως η απαξιωτική αποστροφή αυτή δεν αφορά το σύνολο της αριστεράς, αλλά υποθέτει σιωπηρή εξαίρεση ενός πρωτοπόρου τμήματός της; Το οποίο, προφανώς, συνειδητοποίησε γρηγορότερα και καθαρότερα από τα άλλα την κοινωνική ανάγκη και την ανάγκη του αντίστοιχου οδηγητικού ρόλου; Σ’ αυτή την περίπτωση, δεν πρόκειται για μια κοινωνία που αναδεικνύει έναν «άλλο ρόλο» για την αριστερά, αλλά μάλλον για ένα τμήμα της αριστεράς, που της τον υποδεικνύει.
Αν είναι έτσι, χωράει πολλή συζήτηση. Αν τεθεί, όμως, το ζήτημα με τους σχεδόν σωτηριολογικούς όρους της ανακοίνωσης (ποιος «σώζει» ποιον κ.τλ.), η συζήτηση μάλλον κινδυνεύει να παρεκτραπεί σ΄ ένα χωρίς νόημα κουβεντολόι γύρω από το ελάχιστα προωθητικό ερώτημα ποιο ακριβώς τμήμα της αριστεράς κατέχει τη συνταγή για το «μοναδικό δρόμο ελπίδας και διεξόδου». Ήδη το επίθετο «μοναδικός» ηχεί παράξενα μέσα στο κενό που αφήνει η διαπίστωση της ανακοίνωσης ότι έχουμε μια συνολικά απαξιωμένη αριστερά.

Μας χρειάζεται ο ΣΥΡΙΖΑ;

Η μόνη βεβαιότητα που διακηρύξαμε ότι έχουμε όλοι όσοι συνδημιουργήσαμε τον ΣΥΡΙΖΑ, ήταν πως κανείς μας δεν είχε την παραλυτική βεβαιότητα ότι κατέχει την απόλυτη αλήθεια ή τη μοναδική. Γι’ αυτό, άλλωστε, αποφασίσαμε να συμπράξουμε, μήπως και τη γεννήσουμε -μαζί με την ελπίδα μιας ενότητας σε στέρεη βάση. «Χώρος διαλόγου και κοινής δράσης» ονομάστηκε το πρώτο μας βήμα. Άλλαξε κάτι από τότε, τουλάχιστον ως προς αυτή την υπόθεση;
«Τα ερωτήματα περί διάσπασης, νέου φορέα ή ψηφοδελτίου, αποχώρησης από τον ΣΥΡΙΖΑ κ.λπ., αν δεν είναι κατευθυνόμενα, είναι αφελή», υποστηρίζεται στην ανακοίνωση της ΚΟΕ ως πρωθύστερη απάντηση στο σχετικό ερώτημα. Γιατί τόση διπλωματικότητα, όμως, στις διατυπώσεις;
Ας υποθέσουμε ότι δεν είναι κατευθυνόμενα. Γιατί θα έπρεπε να είναι απλώς «αφελή»; Δεν θα μπορούσε να είναι «ψευδή», «αναληθή», «αβάσιμα», «αστήριχτα», «κακόβουλα»... Είναι τόσο πλούσια η ρημάδα η γλώσσα μας, που η αβίαστη χρήση της θα μπορούσε να βάλει τους πάντες στη θέση τους.
Δεν χρωστάμε, άραγε, όλοι μας μια ευθεία απάντηση σε όλους τους συντρόφους και τις συντρόφισσες, σε όλους τους αγωνιστές και τις αγωνίστριες, που πίστεψαν και πιστεύουν στον ΣΥΡΙΖΑ και έδωσαν κομμάτια απ’ τη ζωή τους γι’ αυτόν;

Χ. Γεωργούλας